Mật Ong Đức Lương

1. Giới thiệu tổng quan

Nằm giữa miền sơn cước xanh ngát của xã Bình Lương, huyện Như Xuân, tỉnh Thanh Hóa – nơi được thiên nhiên ưu đãi khí hậu trong lành và hệ sinh thái rừng phong phú – sản phẩm Mật ong Đức Lương không chỉ là đặc sản nổi tiếng của địa phương mà còn là biểu tượng của sự gắn kết giữa con người và rừng núi. Được tạo nên từ những đàn ong nội tự nhiên (ong ruồi) hút mật từ các loài hoa rừng như keo, tràm, vải, nhãn, và muôn vàn loài cây dại, mật ong Bình Lương mang đến hương vị thuần khiết, đậm đà và giàu dưỡng chất.

Sản phẩm không chỉ góp phần nâng cao thu nhập cho người dân mà còn thể hiện định hướng phát triển nông nghiệp bền vững của chính quyền xã Bình Lương. Mật ong nơi đây đã được chứng nhận sản phẩm OCOP 3 sao cấp tỉnh và đang vươn ra thị trường trong và ngoài nước, dần khẳng định vị thế trên bản đồ nông sản Việt.

2. Vùng nguyên liệu – thiên nhiên ban tặng

2.1 Đặc điểm địa lý

Xã Bình Lương tọa lạc ở phía tây nam tỉnh Thanh Hóa, nằm trong khu vực miền núi, với khí hậu cận nhiệt đới ẩm, đất đai màu mỡ, địa hình đa dạng. Với diện tích rừng tự nhiên và rừng trồng lớn, nơi đây là “thiên đường hoa rừng” cho các đàn ong sinh sống, tạo mật.

2.2 Hệ sinh thái phong phú

Hệ thực vật đa dạng với các loại cây bản địa như cây keo, cây tràm, hoa rừng, vải, nhãn... cung cấp nguồn hoa liên tục theo mùa. Nhờ đó, ong nội (ong ruồi) tại đây có điều kiện thuận lợi để sinh trưởng tự nhiên và cho ra loại mật ong có chất lượng cao, hương vị đặc trưng không nơi nào có được.

3. Quy trình sản xuất – Gìn giữ giá trị truyền thống

3.1 Chăn nuôi ong nội

Người dân xã Bình Lương vẫn duy trì phương pháp nuôi ong truyền thống, sử dụng các thùng gỗ và kiểm soát đàn ong bằng kinh nghiệm lâu đời. Không sử dụng chất kích thích hay hóa chất độc hại, quy trình nuôi ong hoàn toàn thân thiện với môi trường.

3.2 Thu hoạch mật

Mỗi vụ mật, người dân sẽ tiến hành thu hoạch vào lúc sáng sớm – khi mật ong đã đủ thời gian lên men tự nhiên trong tổ. Quy trình được thực hiện thủ công, từ việc lấy bánh tổ, quay mật đến lọc tạp chất. Nhờ đó, mật ong Đức Lương giữ được màu vàng óng, độ sánh cao và hương thơm đặc trưng của hoa rừng.

3.3 Đóng gói và bảo quản

Sản phẩm được lọc qua vải mịn, không qua đun sôi hoặc xử lý công nghiệp, nhằm giữ nguyên các enzyme tự nhiên và giá trị dinh dưỡng. Sau đó, mật được đóng vào chai thủy tinh hoặc nhựa thực phẩm với bao bì in đầy đủ thông tin truy xuất nguồn gốc, tem nhãn OCOP.

4. Chất lượng và giá trị dinh dưỡng

Mật ong Đức Lương không chỉ ngon mà còn rất bổ dưỡng. Theo kết quả kiểm nghiệm, sản phẩm đạt các chỉ tiêu về độ ẩm, hàm lượng đường, enzyme tự nhiên và hoàn toàn không chứa chất bảo quản.

• Màu sắc: Vàng sáng đến vàng hổ phách

• Mùi vị: Hương thơm dịu nhẹ, vị ngọt thanh, hậu vị thoảng hương hoa rừng

• Thành phần chính: Glucose, Fructose, các loại vitamin (B1, B2, C), khoáng chất (Kali, Canxi, Sắt…), acid amin và enzyme tự nhiên

• Tác dụng: Tăng đề kháng, làm đẹp da, cải thiện tiêu hóa, hỗ trợ giấc ngủ, chống viêm…

5. Chứng nhận và giải thưởng

• Đạt OCOP 3 sao cấp tỉnh Thanh Hóa

• Được đánh giá cao tại các hội chợ thương mại, xúc tiến tiêu dùng trong tỉnh

• Được lựa chọn là sản phẩm tiêu biểu tham gia chương trình “Mỗi xã một sản phẩm”

6. Thị trường tiêu thụ và phát triển thương hiệu

6.1 Thị trường trong nước

Sản phẩm hiện đang được tiêu thụ chủ yếu tại Thanh Hóa, Hà Nội, Nghệ An và các tỉnh lân cận. Người tiêu dùng ưa chuộng bởi chất lượng tốt, giá cả hợp lý, nguồn gốc rõ ràng.

6.2 Thị trường tiềm năng

Với tiềm năng phát triển mạnh mẽ, sản phẩm đang được xúc tiến để xuất khẩu sang thị trường quốc tế, đặc biệt là các nước yêu cầu cao về chất lượng như Nhật Bản, Hàn Quốc và EU.

7. Tác động kinh tế - xã hội

7.1 Tăng thu nhập cho người dân

Nuôi ong lấy mật đã trở thành nghề phụ nhưng mang lại nguồn thu nhập chính cho nhiều hộ dân ở Bình Lương, đặc biệt trong mùa mật. Nhờ sản phẩm OCOP, giá bán ổn định và đầu ra rộng mở hơn trước.

7.2 Góp phần bảo vệ rừng

Việc khai thác mật ong tự nhiên khuyến khích người dân giữ rừng, không chặt phá mà bảo tồn hệ sinh thái hoa rừng – giúp tăng độ che phủ, ổn định sinh thái, chống xói mòn.

7.3 Gìn giữ tri thức bản địa

Nghề nuôi ong truyền thống được truyền từ đời này sang đời khác, là một phần trong đời sống văn hóa của cộng đồng dân tộc thiểu số nơi đây.

8. Định hướng phát triển

Chính quyền xã Bình Lương đang đẩy mạnh:

• Hỗ trợ người dân mở rộng quy mô nuôi ong

• Đào tạo kỹ thuật nuôi ong an toàn, nâng cao năng suất

• Xây dựng thương hiệu tập thể “Mật ong Bình Lương – Tinh túy miền rừng”

• Kết hợp du lịch trải nghiệm: tham quan trại ong, tìm hiểu quy trình khai thác mật tự nhiên

9. Kết luận

Mật ong Đức Lương không chỉ đơn thuần là một sản phẩm nông nghiệp – mà còn là biểu tượng cho sự giao hòa giữa con người với thiên nhiên, là “món quà rừng” quý báu do bàn tay cần cù, chịu khó của người dân miền núi Thanh Hóa tạo nên. Với hướng đi đúng đắn trong việc giữ gìn chất lượng, phát triển bền vững và xây dựng thương hiệu, Mật ong Đức Lương xứng đáng là niềm tự hào của huyện Như Xuân và là sản phẩm đại diện cho bản sắc nông nghiệp Việt Nam trong thời kỳ hội nhập.